Doktorka Sara objasnila šta se tačno dešava sa telom kad umiremo: "Ovaj fenomen je poznat vekovima"
U danima koji prethode smrti, pacijenti postaju sve slabiji. Potrebna im je pomoć čak i za osnovne aktivnosti poput pranja, oblačenja i razgovora. Umor ih savladava, a razgovori postaju kraći i teži.
Da smrt nije iznenadni prekid, već postepeno gašenje organizma koje može trajati satima, pa čak i danima, objašnjava doktorka Sara Holms, glavna lekarka hospicija "Mari Kiri" u Ujedinjenom Kraljevstvu. Ona svakodnevno prati terminalno bolesne pacijente u njihovim poslednjim trenucima.
- Umor, gubitak apetita i pospanost nisu samo simptomi bolesti. To su znakovi da telo ulazi u završnu fazu, objašnjava dr Holms za britanski portal Ladbible.
- Probavni sistem prestaje da funkcioniše, pacijenti jedu i piju sve manje, a telo prelazi na sagorevanje masti. To dovodi do ketoze i brzog gubitka težine, dodaje lekarka.
Kod osoba sa demencijom ili Parkinsonovom bolešću, ovi znaci mogu biti teže uočljivi jer se preklapaju sa simptomima same bolesti.
Fiziološke promene u trenutku približavanja smrti
Kada smrt postane neizbežna, disanje postaje nepravilno. Javlja se tzv. Čejn-Stouksovo disanje – niz brzih udisaja praćenih dugim pauzama koje ponekad traju i do jednog minuta. U isto vreme, cirkulacija usporava, ruke i noge postaju hladne, a koža poprima plavičastu nijansu.
Otprilike svaki treći pacijent doživi iznenadni trenutak koji se naziva "terminalna lucidnost" – kratak period potpune mentalne jasnoće. Pacijent odjednom prepoznaje članove porodice, razgovara, smeje se, pa čak i traži hranu. Ovo stanje može trajati nekoliko minuta, sati, a u retkim slučajevima i danima.
- To nije pravi oporavak. To je poslednji nalet moždane aktivnosti. Razlog nije do kraja jasan, ali ovaj fenomen je poznat vekovima i dokumentovan u medicinskoj literaturi, ističe dr Holms, prenosi Daily Mail.
Mozak i nakon smrti — šta kaže nauka?
Naučna istraživanja pokazuju da mozak ne prestaje sa radom odmah nakon prestanka rada srca. Studije koje je sproveo dr Sem Parnija sa Univerziteta Njujork otkrile su da mozak može imati sporadične nalete aktivnosti i do sat vremena nakon prestanka disanja i cirkulacije – čak i tokom pokušaja reanimacije.
- To dovodi u pitanje praksu proglašavanja smrti nakon tri do pet minuta bez kiseonika. Neki pacijenti bi se teoretski mogli oživeti, objašnjava dr Holms.
Miran kraj - proces sličan rođenju
- Na kraju, disanje i otkucaji srca prestaju, a zatim i rad mozga. U većini slučajeva to je miran proces. Pacijent jednostavno zaspi, kaže dr Holms.
Ona dodaje da palijativna nega ne znači smrt, već život do kraja: - Sam čin umiranja traje kratko, baš kao i rođenje.
Dr Holms savetuje otvorene razgovore sa porodicom i negovateljima, jer hospicijska nega omogućava pacijentima da prožive svoje poslednje dane dostojanstveno, da izgovore ono što žele, završe nedovršene stvari i budu okruženi voljenima.
(Kurir.rs/Večernji)
Pogledajte video: Pedijatar o skrivenim opasnostima u kući